Buồng trứng đa nang liên quan đến rối loạn cân bằng hormone và lượng insulin trong cơ thể do mất cân bằng lượng hormone do buồng trứng sản xuất. Hội chứng buồng trứng đa nang có tên tiếng anh là Polycystic Ovary Syndrome, đây là căn bệnh có thể xảy ra ở phụ nữ với bất kỳ độ tuổi nào, đạc biệt là đối với phụ nữ ở tuổi sinh sản. Nó ảnh hưởng tới chức năng sin sản và gây ra một số bệnh nghiêm trọng khác.

Chính vì vậy để biết rõ nguyên nhân và cách phòng ngừa hội chứng buồng trứng đa nang như thế nào thì chúng ta cùng nhau đi tìm hiểu nhé.

Nguyên nhân gây ra buồng trứng đa nang

Hiện nay các nhà khoa học cũng chưa thể kết luận chính xác nguyên nhân gây ra hội chứng đa nang buồng trứng, tuy nhiên một số tác nhân dưới đây cũng ảnh hưởng rất lớn tới hội chứng đa nang buồng trứng như:

• Lượng insulin tăng: đây là hormone được tuyến tụy sản xuất cho phép các tế bào sử dụng đường và đây cũng là nguồn cung cấp năng lượng chính cho cơ thể. Khi xuất hiện tình trạng tế bào kháng insulin thì lượng đường trong máu tăng và cơ thể lại càng tăng sản xuất insulin. Điều này dẫn tới tình trạng gia tăng sản xuất androgen, chất này có tác dụng gây cản trở sự rụng trứng ở phụ nữ.

• Bị viêm phần phụ ở mức độ thấp: điều này cho thấy tế bào bạch cầu sản xuất một số chất để chống lại sự nhiễm trùng. Khi phụ nữ bị tình trạng buồng trứng đa nang mà kèm theo tình trạng viêm ở mức độ thấp sẽ làm kích thích buồng trứng đa nang sản xuất nội tiết tố androgen dẫn tới các vấn đề về tim mạch và hệ mạch máu.
• Do di truyền: một số nghiên cứu cũng chỉ ra rằng buồng trứng đa nang có tính chất di truyền liên quan đến.
• Do lượng androgen dư thừa: nếu ở một phụ nữ nào đó buồng trứng sản xuất chất androgen với nồng độ cao bất thường thì dẫn tới tình trạng dậm lông và mụn trứng cá nhiều.

Triệu chứng của đa nang buồng trứng

• Chu kỳ kinh nguyệt không đều và thường kéo dài.
• Lượng androgen dư thừa: đây là hormone nam giới được đánh giá thông qua khám lâm sàng như: lông mọc nhiều ở mặt và cơ thể, mụn trứng cá, hói đầu như của nam giới.
• Buồng trứng của người bệnh to ra và chứa các nang bao quanh trứng, khiến cho buồng trứng không làm đúng chức năng và không hoạt động theo chu kỳ một cách đều đặn.
• Bị nặng hơn đối với những người bị bệnh béo phì.

Các dấu hiệu và triệu chứng của đa nang buồng trứng thường xuất hiện và phát triển vào thời gian đầu của chu kỳ kinh ở lứa tuổi dậy thì. Một số trường hợp phát triển chậm hơn do chỉ khi người bệnh tăng cân nhiều thì bệnh mới phát triển.

Khi bị buồng trứng đa nang sẽ dẫn đến tình trạng vô sinh hiếm muộn, dễ dẫn đến tiểu đường thai kỳ hoặc tăng huyết áp thai kỳ, sẩy thai hoặc sinh non, trầm cảm lo âu và rối loạn ăn uống; dễ dẫn đến tiểu đường tuýp 2 hoặc bị tiền tiểu đường, nặng hơn là gây ra ung thư nội mạc tử cung,…

Những đối tượng có nguy cơ bị buồng trứng đa nang

Theo như trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh của Hoa kỳ khảo sát thì những đối tối sau có nguy cơ mắc buồng trứng đa nang cao:

• Những phụ nữ thừa cân, béo phì.
• Tiền sử gia đình: buồng trứng đa nang có tính chất di truyền. Nếu mẹ hoặc chị gái bị đa nang buồng trứng hoặc đang gặp bệnh tiểu đường tuýp 2 thì khả năng những người đó có khả năng bị đa nang buồng trứng cao hơn so với các trường hợp khác.
• Những đối tượng kháng insulin: lối sống ảnh hưởng nhiều tới tình trạng kháng insulin, đặc biệt là đối với những nữ giới bị thừa cân do chế độ ăn uống không lành mạnh và lười vận động. Tình trạng kháng insulin cũng di truyền theo gia đình.

Các biện pháp chẩn đoán đa nang buồng trứng

• Xét nghiệm máu để đo lượng androgen và để xem sự dung nạp glucose, cholesterol cũng như triglyceride.
• Siêu âm buồng trứng: để kiểm tra hình thái của buồng trứng, mức độ dày của niêm mạc tử cung và xem có bị đa nang 2 bên buồng trứng hay không.
• Khi đã chẩn đoán được là bị đa nang buồng trứng thì bác sĩ sẽ chỉ định làm thêm một số xét nghiệm khác để phòng ngừa các biến chứng có thể xảy ra như: kiểm tra định kỳ huyết áp, kiểm tra lượng glucose, kiểm tra mỡ máu, hoặc hội chứng ngưng thở khi ngủ,….

Phòng ngừa buồng trứng đa nang

Để giảm thiểu các triệu chứng và phòng ngừa bệnh đa nang buồng trứng thì cần:

• Duy trì cân nặng hợp lý: giảm cân thì nồng độ insulin và androgen sẽ giảm. Từ đó có thể khắc phục sự rụng trứng theo đúng chu kỳ. Nếu bạn đang ở chế độ thừa cân thì nên gặp chuyên gia dinh dưỡng để được tư vấn và khuyến khích thực hiện chế độ ăn uống phù hợp với thể trạng để đạt được mức cân hợp lý.
• Hạn chế nạp carbohydrate: chế độ ăn ít chất béo, lượng carbohydrate cao có thể làm tăng mức độ insulin. Nên lựa chọn chế độ ăn uống lành mạnh để giúp làm tăng chậm lượng đường trong máu.
• Vận động nhiều: tập thể dục thể thao thường xuyên để giúp máu lưu thông tốt, đồng thời cũng giúp làm giảm lượng đường trong máu. Thể dục thể thao thường xuyên và đều đặn cũng giúp những người bị đa nang buồng trứng giữ được cân nặng hợp lý và giúp làm chậm lại quá trình kháng insulin của cơ thể, đồng thời phòng tránh được bệnh tiểu đường.

Phương pháp điều trị bệnh buồng trứng đa nang

Điều trị bệnh đa nang buồng trứng ngoài điều trị nguyên nhân ra thì bác sĩ sẽ tập trung vào điều trị các mối lo lắng của người bệnh như lông rậm, mụn, béo phì và đặc biệt là vô sinh. Bên cạnh đó thì phương pháp điều trị bằng đông y cũng rất hữu hiệu. Cụ thể là dùng ngải cứu để điều trị đa nang buồng trứng.

Trong Đông y thì cây ngải cứu là cây có mùi thơm, tính ấm, vị đắng. Cây ngải cứu có tác dụng điều hòa kinh nguyệt, giảm đau bụng kinh và giúp máu lưu thông ở nữ giới. Đồng thời loại dược liệu này còn có tác dụng giảm suy nhược cơ thể, trị chứng kém ăn, chứng lạnh bụng và chứng đau nhức xương khớp rất tốt.

Còn đối với Tây y thì ngải cứu có nhiều tinh dầu và các hoạt chất có tính kháng khuẩn cao, tinh dầu ngải giúp hỗ tử cung hoạt động tốt hơn và cũng giúp cân bằng hormone trong cơ thể, giúp cho kinh nguyệt ổn định và tăng khả năng thụ thai. Thành phần kháng khuẩn trong ngải cứu có tác dụng ngăn ngừa và hạn chế các tình trạng viêm phụ khoa ở nữ giới rất tốt.

Bài thuốc như sau:

• Dùng nước ngải cứu: dược liệu chuẩn bị gồm 5gram ngải cứu tươi, rửa sạch và ngâm với nước muối khoảng 10p, 200-300ml nước lọc. Cho ngải vào xay nhuyễn cũng lượng nước trên, sau đó dùng rây lọc lấy nước để uống trong ngày. Hoặc có thể luộc 5g lá ngải rồi chắt lấy nước uống. Do ngải có vị đắng nên khá khó uống nên người bệnh cần phải chịu khó và kiên trì thì mới hiệu quả. Bài thuốc này có tác dụng bồi bổ khí huyết, hết đau bụng kinh, điều hòa kinh nguyệt, kháng viêm kháng khuẩn và giúp ăn ngon hơn.
• Kết hợp ngải cứu với rau má đề: dược liệu chuẩn bị gồm 5g ngải cứu, 5g rau má, rau má bỏ thân và rễ. Tất cả đem rửa sạch và ngâm nước muối khoảng 10p. Sau đó cho hỗn hợp rau ngải với rau má vào đun sôi cùng 300ml nước, chắt lấy nước uống trong ngày. Hoặc cũng có thể cho hỗn hợp rau má và rau ngải trên cho vào xay sinh tố rồi lọc lấy nước uống trong ngày. Bài thuốc này giúp bồi bổ khí huyết, mát gan, lợi tiểu, kháng khuẩn và điều hòa kinh nguyệt.
• Kết hợp rau ngải với gừng: dược liệu cần chuẩn bị gồm 5g rau ngải khô, cùng 5 lát gừng khoảng 0,05g gừng. Dùng hỗn hợp gừng ngải cho vào ấm hãm như hãm trà uống trong ngày. Bài thuốc này giúp bổ huyết và giúp thận ấm hơn. Thận là chủ của cơ thể, khi thận ấm thì các cơ quan nội tạng khác cũng được bồi bổ.

Tuy nhiên khi sử dụng ngải cứu để điều trị đa nang buồng trứng cần chú ý:

• Ngải cứu tuy tốt và lành tính nhưng người bệnh cũng không nên lạm dụng, liều lượng không nên quá 5g/ngày, dùng liều lượng cao quá cũng sẽ gây hại cho cơ thể.
• Đối với những người đang bị tình trạng viêm gan, rối loạn tiêu hóa thì không nên dùng ngải cứu để điều trị đa nang buồng trứng. Bởi khi bị gan hay rối loạn tiêu hóa thì uống ngải vào sẽ khiến cho tình trạng nặng hơn.
• Không sử dụng ngải đối với phụ nữ mang thai vì khi dùng ngải tử cung sẽ co bóp, rất dễ gây sẩy thai hoặc sinh non.
• Khi điều trị buồng trứng đa nang bằng ngải cứu thì cũng nên kết hợp với chế độ dinh dưỡng hợp lý, thể dục thể thao thường xuyên để giữ cân nặng ở mức cho phép.
• Khi bị tiêu chảy, dị ứng hay nổi mề đay, hạ huyết áp, nhịp tim tăng, mệt mỏi,….

Ngải cứu có tác dụng trong quá trình điều trị buồng trứng đa nang. Tuy nhiên sẽ đạt kết quả cao hơn nếu kết hợp với y khoa nữa. Ngải cứu không chỉ có tác dụng làm giảm các triệu chứng của bệnh buồng trứng đa nang, mà nó còn giúp điều trị tình trạng rối loạn kinh nguyệt nếu sử dụng đúng liều lượng. Ngải cứu tuy lành tính nhưng nếu lạm dụng sẽ gây ra tình trạng ngộ độc. Do vậy trước khi sử dụng cần tham khảo ý kiến của bác sĩ đông y.

Trên đây là một số cách điều trị buồng trứng đa nang bằng ngải cứu, chúng ta có thể tham khảo để áp dụng và nâng cao sức khỏe của chính bản thân.